Digitalna platforma „Wer ist Walter? 100 priča o otporu u Evropi tokom Drugog svjetskog rata“
Digitalna platforma „Wer ist Walter?“ objedinjuje 100 priča o otporu protiv nacizma, fašizma, okupacije i kolaboracije u Evropi tokom Drugog svjetskog rata. Fokus je na četiri zemlje koje predstavljaju različite regije i historijsko-političke kontekste unutar Evrope: Francuska kao okupirana i kolaboracionistička zemlja u zapadnoj Evropi, Njemačka kao zemlja koja je napala i okupirala najveći dio Evrope, a unutar koje su se također javile aktivnosti otpora, i Bosna i Hercegovina i Hrvatska u jugoistočnoj Evropi, kao dijelovi jugoslovenskog prostora, odnosno kao dijelovi Nezavisne Države Hrvatske između 1941. i 1945. Fokus na jugoslovenski prostor je za nas naročito važan zato što je otpor ovdje bio naročito snažan i zato što se (post)jugoslovenski prostor često zaboravlja i zanemaruje u raspravama o evropskoj historiji i sjećanjima.
Svjesni smo da sa ovih 100 odabranih priča nismo obuhvatili sve, ali želimo ponuditi raznovrstan prikaz i ilustrovati različite aktivnosti otpora (od oružanog otpora do nenasilnih aktivnosti) u kojima su učestvovale različite grupe i društvene kategorije (npr. mladi, žene, itd.), koje su se provodile na različitim prostorima (gradovi, šume i planine, logori, itd.) i koje su na različite načine ostale upamćene nakon rata. Naslov publikacije „Wer ist Walter?“ nosi ime po vođi antifašističkog pokreta u Sarajevu tokom Drugog svjetskog rata, Vladimiru Periću, čiji pseudonim „Walter“ u Sarajevu znaju svi, ali je uveliko nepoznat u ostalim dijelovima Evrope. Čak i u Sarajevu mnogi ne znaju ko je historijska ličnost koja se krije iza ovog imena. Nadamo se da ćemo ovom platformom produbiti znanje o otporu u vlastitoj i u evropskim zemljama, te da ćemo potaknuti znatiželju i razmišljanje.
Kako bi omogućili lakše razumijevanje priča, na platformi se mogu naći osnovne informacije o okupaciji i otporu u Evropi općenito, i, konkretno, u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj Francuskoj i Njemačkoj, kao i glosar sa ključnim izrazima koji se odnose na ovu temu.
možete pronaći ideje kako koristiti platformu i priče u obrazovnom okruženju. Ovdje.
Digitalna platforma izrađena je u okviru međunarodnog istraživačkog projekta „Wer ist Walter? Otpor protiv nacizma u Evropi“ koji su Crossborder Factory, Historijski muzej Bosne i Hercegovine, Centre International de Formation Européenne (CIFE) i Spomen područje Jasenovac realizirali između augusta 2022. i jula 2024. uz podršku Fondacije sjećanje, odgovornost i budućnost (EVZ) i Ministarstva finansija Njemačke u sklopu Obrazovne agende NS-Injustice.
Projekat je podrazumijevao i organizaciju nekoliko radionica i konferencija u Sarajevu, Zagrebu, Jasenovcu, Nici i Berlinu, u saradnji sa grupom od 12 istraživača i kustosa iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Francuske i Njemačke. Više informacija o projektu možete naći ovdje.
Pored kreiranja platforme, projekat je ostvario i sljedeće rezultate:
- naučna publikacija „Wer ist Walter? Međunarodne perspektive o otporu u Evropi tokom Drugog svjetskog rata“ koju možete preuzeti ovdje
- izložba „Wer ist Walter? Topografija antifašističkog otpora u Bosni i Hercegovini 1941-1945“ koju možete posjetiti u Historijskom muzeju Bosne i Hercegovine u Sarajevu