U ovom poglavlju se nalaze neka opšta pitanja vezano za otpor i pozivamo vas da porazgovarate o njima sa svojim kolegama.
Šta je otpor?
Dugo su direktna oružana konfrontacija i političko suprotstavljanje smatrani otporom. Međunarodna historiografija je u posljednjim decenijama nastojala proširiti definiciju uključivanjem civilnih oblika otpora, koji nisu nužno provodile organizovane grupe, npr. pružanje pomoći i spašavanje progonjenih osoba, naročito Jevreja. Naučnici često prave distinkciju između različitih oblika odupiranja, odnosno od nekonformističkog ponašanja, neslaganja, odbijanja naređenja, pružanja podrške progonjenim osobama, otvorenog protesta do direktnog djelovanja protiv okupatora i kolaboracionista, što također može imati različite oblike, oružane i neoružane. Mogu li se svi ovi oblici djelovanja nazvati otporom? I da li je riječ „otpor“ uvijek najbolji izraz za označavanje borbe protiv nacističke Njemačke? U jugoslovenskom partizanskom pokretu predvođenom komunistima rijetko je upotrebljavana riječ otpor: drugi izrazi, kao što su borba i oslobođenje, češće su upotrebljavani. Da li su „otpor“ i „borba za oslobođenje“ ista stvar? What are key words to talk about resistance?
Otpor u Evropi ili evropski otpor?
Grupe i pokreti otpora postojali su u svim zemljama Evrope. Često su djelovali samostalno, u veoma teškim okolnostima i veoma rijetko su imali kontakt sa grupama u drugim zemljama. Unatoč tome, često su znali da postoje pokreti u drugim zemljama i vlastiti borbu su doživljavali kao dio zajedničke borbe protiv nacističke Njemačke i njene okupacije Evrope. Značajan ujedinjujući faktor predstavljale su aktivnosti vlade Velike Britanije na pružanju podrške grupama otpora u brojnim okupiranim zemljama Evrope.
„Otpor u Evropi“ ili „evropski otpor“: kako biste opisali ova dva termina i razliku između njih? Koji od ova dva termina bi ste vi koristili kada govorite o otporu u evropskom kontekstu i zašto?
Kada čitate priče o otporu iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Francuske i Njemačke, da li uočavate sličnosti ili razlike? Koje su sličnosti? Koje su razlike? Napomena: Važno je izbjegavati pojednostavljene generalizacije o cijeloj zemlji samo na temelju priča koje se nalaze na ovoj platformi.
Moj odnos prema otporu
- Gdje i kada ste prvi put čuli o temi otpora? U školi? Od roditelja? Iz knjiga ili filmova?
- Prije dolaska na ovaj portal: šta ste znali o otporu – u vlastitoj zemlji? U drugim zemljama?
- Zamislite da saznate da su vam dedo ili nana/djed ili baka pripadali grupi otpora tokom Drugog svjetskog rata i da su još živi: šta biste ih pitali?
- Da li borce otpora doživljavate kao heroje? Objasnite odgovor.