Contact details
Wer Ist Walter?
info@weristwalter.eu
Nazad
Armed resistance Memorijalizacija Organizacija otpora Simboli Transnacionalni otpor

Partizanska četa “Ernst Thälmann”

Sredinom avgusta 1943. u selu Slatinski Drenovac na sjeveru Hrvatske oko 40 partizana formiralo je partizansku četu “Ernst Thälmann”. Bila je to jedina antifašistička četa osnovana za vrijeme Drugog svjetskog rata koja se sastojala od etničkih Nijemaca. Najbrojniji među njima bili su hrvatski Volksdeutsche, etnički Nijemci koji su se doselili u ovu regiju kroz prethodna stoljeća, ali i prebjegli iz jedinica Wehrmachta, uključujući Austrijance i Nijemce. U četi je također učestvovalo i nekoliko lokalnih Hrvata. Čovjek po kojem je četa nazvana bio je lider njemačkih komunista koga su nacisti zatvorili, a ovo je bila druga jedinica nazvana po njemu, prvi je bio bataljon “Thälmann” u sklopu Međunarodnih brigada u Španskom građanskom ratu koji se sastojao od njemačkih antifašista u egzilu. Thälmann je strijeljan u Buchenwaldu 1944.

Četu čiji su se članovi nazivali “Telmanovcima” osnovao je Drugi korpus Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije (NOVJ) u cilju mobilizacije pripadnika njemačke nacionalne manjine u partizanske jedinice. Prvi komandant joj je bio Rudolf Vaupotich. Kasnije je za komandanta imenovan Hans Pichler, veteran Međunarodnih brigada porijeklom iz Bosne. Članovi čete nosili su petokraku i crno-crveno-žutu trobojku, zastavu Republike Njemačke. Kako su mnogi ginuli u borbama, zamjenjivali su ih njemački borci iz drugih partizanskih jedinica. Zbog slabog priliva novih boraca četa je 1944. prestala djelovati pod izvornim imenom i dobila je numeraciju kao i ostale čete NOVJ. U tom trenutku je u česti bilo samo četiri ili pet partizana koji su bili prisutni kad je četa formirana. Od stotinu boraca koji su prošli kroz četu, samo je 10 preživjelo rat.

Godine 1990. “Sutjeska Film” iz Sarajeva i “Deutsche Film” (DEFA) iz Potsdama zajednički su producirali igrani film o četi pod naslovom Volio bih da sam golub (Lass mich doch eine Taube sein). Riječ je o drami koja se bavi sudbinom trgovca suočenog s teškom odlukom: dok mu je sin pripadnik SS jedinica, kćerka mu se bori u četi Thälmann, a on mora odlučiti kojoj strani da se prikloni. Kad je film izašao, Berlinski zid je već bio srušen, a Njemačka na putu ka ujedinjenju. Zaostavština Thälmanna, istaknutog zagovornika staljinističke linije i politika početkom 1930-ih u Evropi, stavljena je pod lupu. Nataša Mataušić, Robert Parzer Vladan Vukliš

Izvori:
  • Nail Redžić, Telmanovci: Zapisi o njemačkoj partizanskoj četi Ernst Telman (Beograd: Narodna armija, 1984)
  • Vojna enciklopedija, II (Beograd: Vojnozidavački zavod, 1971)
Saznaj više:
  • Deserteure Der Wehrmacht Und Der Waffen–SS: Entziehungsformen, Solidaritat, Verfolgung, eds. Peter Pirker, Kerstin Von Lingen (Paderborn: Brill Schöningh, 2023)
  • Heinz Kühnrich / Franz-Karl Hitze, Deutsche bei Titos Partisanen 1941-1945, Berlin, 1997, online: https://znaci.org/00002/426.htm
  • Film “Volio bih da sam golub” (Lass mich doch eine Taube sein / Let me be just a pigeon), 1990 complete film na youtube: https://www.youtube.com/watch?v=ge26Y2BTyFo
Video

Film “Volio bih da sam golub” (Lass mich doch eine Taube sein / Let me be just a pigeon), 1990:

This website stores cookies on your computer. Cookie Policy